Чым вызначаецца грамадзянская лірыка Янкі Купалы? Якія тэмы, матывы, мастацкія сродкі для яе характэрныя?

У розны час, у залежнасці ад абставін, тонкі і шчыры лірык станавіўся то паэтам-грамадзянінам, то прарокам, то філосафам, а то і «ваяком» «за долю, волю і народ» («Памяці С. Палуяна»). Яго творчасць не толькі выяўляла рост сацыяльна-палітычнай і нацыянальнай свядомасці беларусаў, але і актыўна садзейнічала гэтаму росту, фарміравала грамадскі ідэал, нацыянальную самасвядомасць, абуджала гістарычную памяць — стала сцягам духоўнага адраджэння народа. Тое, што абсалютная большасць жыхароў былога «Северо-Западного края России» з гэтак званых «палякаў», «рускіх», «тутэйшых» паступова сталі беларусамі, усвядомілі сябе як народ, такі ж самы, як астатнія славяне, тое, што народ захацеў заняць (і ўрэшце заняў!) «свой пачэсны пасад між на-родамі» (прыгадаем купалаўскі заклік з верша «Маладая Беларусь»: «Занімай, Беларусь маладая мая, // Свой пачэсны пасад між народамі!») — атрымаў у 1919 годзе дзяржаўнасць, а ў 1990 годзе і дзяржаўную незалежнасць, — ва ўсім гэтым агромністая заслуга Янкі Купалы. Сам горача паверыўшы ў ідэю нацыянальнага адраджэння беларускага народа, паэт запальваў гэтай ідэяй іншых: «Арліным узмахам агняцветнай думкі аб нашай волі мы скінулі і патапталі даўгавечную брахню, — брахню, што Беларусі не было і няма. Сваім векапомным і магутным духам народным, што адважна сягае на сонца, мы паказалі свету, што Беларусь была, ёсць і будзе» (з «Прамовы на 15-годдзі літаратурнай працы», 1920). Бацька нацыі — у гэтым найменні-перыфразе Янкі Купалы няма перабольшання.