Тэма — гэта тое, пра што ідзе размова ў творы, што ў ім паказваецца, — нейкі эпізод з жыцця героя ці герояў, выпадак, падзея, жыццёвая з'ява, якая зацікавіла пісьменніка і стала асновай зместу твора.
Ідэя — гэта асноўная думка, што вынікае з усяго паказанага, вывад, выснова, якую робіць чытач, пазнаёміўшыся з творам.
Праблема — гэта тое асноўнае жыццёвае пытанне, якое пісьменнік ставіць у творы, на якое звяртае ўвагу чытача.
Гэтыя тры паняцці, у іх узаемасувязі, асабліва выразна вылучаюцца ў апавяданні «Дзяльба кабанчыка». Тэма апавядання — прыезд у госці да маці, якая адзінока жыве ў вёсцы, яе дзяцей з нагоды свежавання кабанчыка. Пісьменніка хвалюе пытанне пра тое, як складваюцца адносіны паміж дзецьмі і бацькамі ў сучасным жыцці. Гэта і ёсць уласна праблема твора. З асэнсавання ўсяго, паказанага ў творы (паводзін і выказванняў маці, дачок, Сцяпана, апісання хаты, двара, эпізода з дзяльбой кабанчыка, карціны ад'езду гасцей і г. д.), і вынікае асноўная ідэя твора: адбываецца адчужэнне дзяцей ад бацькоўскага дому, ад родных каранёў, страчваецца адказнасць за жыццё бацькоў, пакінутых дзецьмі адзінока, самотна дажываць свой век у цяжкай працы.
Праблема ўзаемаадносін бацькоў і дзяцей, дарэчы, хвалюе не толькі празаікаў, але і паэтаў. Нагадаем зноў верш Рыгора Барадуліна:
“Трэба дома бываць часцей”. Абодва па-свойму ставяць адно пытанне, адну праблему, даюць, па сутнасці, аднолькавы адказ на пытанне, выказваюць адну ідэю.
Крыху іншы па тэматыцы блок драматычных твораў: А.Дудараў “Вечар” і “Кім.
У п’есе “Вечар”
Тэма — жыццё састарэлых людзей у “неперспектыўных вёсках”.
Ідэя — асэнсаванне пражытага жыцця, падвядзенне вынікаў, пакаянне.
Праблема — знікненне вёсак і іх жыхароў.
У п’есе “Кім”
Тэма — Хлопчык Кім імкнецца выратаваць сваю прыёмную матулю і захаваць сям’ю.
Ідэя — перавага спараўднага кахання над усімі праблемамі
Праблема — барацьба дабра і зла ў душы.
Спасибо
Популярные вопросы