«стары даніла славіўся на цэлую ваколіцу сваімі вырабамі: вёдрамі, начоўкамі, цабэркамі і лыжкамі, якія выходзілі з яго рук моцныя, гладкія і вельмі зграбныя». на кірмашах іх ахвотна куплялі людзі, і бондар з жонкай жылі ў дастатку.
мэтай яго жыцця былі не заробкі, а сама праца. « ён забываў аб ядзе, аб сне. нікому, апрача жонкі, не можна было глядзець, як ён працуе». аўдоцця, жонка, была яго ценем, яна любіла ўсё, што любіў муж, і ганіла тое, што яму не .
на суседзяў даніла глядзеў, «як на няўдалыя цабэркі з крывых, нязграбных клёпак». ім было не дадзена спазцігнуць вялікую таямніцу, якую ведаў ён. бондар і жадаў бы выказаць вясковаму люду ўсё, што было ў яго на душы, але быў упэўнены, што яны гэтага не зразумеюць, пачнуць смяяцца. i стары майстра нёс пакуту маўчання.
пані з маёнтка захацела мець посуд, зроблены «залатымі рукамі» (так вяскоўцы празвалі бондара). заказ пані даніла ўспрыняў як шчаслівы і даўно чаканы выпадак, пасланы самім лёсам. нарэшце яго майстэрства, яго працу змогуць ацаніць па-сапраўднаму.
прыступаючы да працы, ніколі так стары даніла адмыслова не вастрыў інструмент, так прыдзірліва і доўга не выбіраў дрэва, так старанна не абрабляў дошкі «гэта былі не вёдры, не начоўкі, не лыжкі, а дзіўны сон пекных форм. гэта былі ажыццёўленыя мары данілавага сэрца. гэта было тое, дзеля чаго варта і жыць, і пакутваць».
на санках даніла і аўдоцця павезлі посуд у двор пані. раз за разам яны спыняліся, каб здзьмухнуць з вырабаў сняжынкі. ля паніных пакояў іх сустрэла плойма крыклівых вераб'ёў і адзін «шэры падшывалец апаганіў чысценькі бялюткі цабэрак». майстра і яго жонка акамянелі. спрабуючы вострым сцізорыкам выскрабці пасудзіну, даніла не заўважыў, калі падышла эканомка. яна загадала ўсё адвезці на кухню. пані ж не захацела глянуць на данілаву «песню», заплаціла яму не таргуючыся.
грошы абражаны бондар кінуў на ганку, але аўдоцця іх непрыкметна для мужа падняла. ў яны вярталіся, як з пахавання. «пані, сама гэтага не разумеючы, бязлітасна плюнула чалавеку ў самую памерлі яго мары, якімі ён цешыўся ўсё жыццё».
пасля гэтага даніла закінуў бондарскую справу. раней зусім абыякавы да гарэлкі, валяўся цэлымі днямі п'яны ў карчме пад сталом. аўдоцця цярпела голад, холад і нікому не жалілася. загаласіла, заплакала заўсёды маўклівая бондарава жонка толькі, калі мёртвага данілу паклалі ў шурпатую нязграбную труну. яе гора і крыўда выліваліся ў «прыгожыя словы сумных прычытанняў», аж суседкі дзівіліся.
людзі гаварылі, што калі б даніла каго з іх навучыў сваёй справе, той бы век яго ўспамінаў добрым словам, а то ён ад пані пахвалы чакаў. хутка за данілам памерла і аўдоцця. па ёй ніхто не галасіў, бо «была яна адна-адзінокая».
Популярные вопросы