Паўлінка і пан быкоўскі з'яўляюцца цэнтральнымі вобразамі камедыі "паўлінка". увесь сюжэт п'есы будуецца на ўленні і і гэтых двух герояў. такі прыём дазволіў аўтару стварыць не толькі каларытныя і запамінальныя вобразы, але і цудоўную, адметную беларускую камедыю. паўлінка з'яўляецца ўжо ў першым акце п'есы, і ўсе далейшыя падзеі прама або ўскосна звязаны з ёю. хаця, зрэшты, яна і ёсць тая прычына, з-за якой пачынаецца ўвесь сыр-бор. паўлінка — маладая, прыгожая і прывабная сялянская дзяўчына. у потайкі ад бацькі яна сустракаецца са сваім каханым сялянскім хлопцам якімам, якога яе бацька ненавідзіць за "палітыку". для далейшага развіцця п'есы я. купала выкарыстоўвае даволі распаўсюджаны літаратурны сюжэт: больш заможны і "радавіты" шляхцюк сватаецца да дзяўчыны, увесь пасаг якой — яе дзявочая прыгажосць, а таму купіць гэты тавар, на яго думку, вельмі лёгка. звычайна, здавалася б, сюжэт аб ня-роўным шлюбе аўтар уздымае да ўзроўню нацыянальнай праблемы. за знешняй згодай паўлінкі з воляю бацькі, які знайшоў жаніха на кірмашы (даволі сімвалічны момант) , прыхаваны пратэст дзяўчыны. быкоўскі з'яўляецца ў творы толькі ў другой дзеі, на вечарынцы ў крыніцкіх, хаця задоўга да з'яўлення героя п'есы глядач ужо і падрыхтаваны да адпаведнага яго ўспрыняцця (са слоў паўлінкі і яе бацькі). быкоўскі сватаецца да дзяўчыны. ён са скуры вылузваецца дзеля таго, каб прадэманстраваць перад гасцямі і паўлінкай сваю "вышэйшасць" і "разумнейшасць". дзеля гэтага быкоўскі адкрыта пагарджае ўсім "мужыцкім", асабліва беларускімі песнямі і танцамі. яму здаецца, што дзяўчына, убачыўшы разумнага, кемлівага і багатага пана, адразу дасць сваю згоду на шлюб. зрэшты, гэта яго не надта хвалявала, бо бацька паўлінкі сцяпан крыніцкі ўжо загадзя з "зяцем" аб усім іўся. поўны гонару і фанабэрыстасці, упэўнены ў сабе, не разумеючы камічных сітуацый, у якіх ён аказваецца, паўстае перад намі пан адольф. аднак усё гэта падкрэслівае ягоную дурасць і недальнабачнасць. таму быкоўскі дасягае сваімі паводзінамі адваротнага выніку: усе героі, за выключэннем сцяпана крыніцкага, адкрыта кпяць з яго. аднак пан быкоўскі не звяртае на гэта ўвагі і яшчэ з большай сілай спрабуе падкрэсліць сваю "панскасць", ад чаго становіцца яшчэ больш нізкім, нікчэмным, мізэрным. у выніку нават сам крыніцкі, які хацеў бачыць у ім свайго зяця, з ганьбаю выганяе пана са сваёй хаты. паўлінка, пан быкоўскі — гэта своеасаблівая пара герояў, з дапамогай якой аўтар выяўляе два розных падыходы да адвечнага беларускага пытання — пытання "мужыцкасці" і "панскасці, шляхетнасці". сватанне быкоўскага выклікае ў паўлінкі спачатку іронію і смех, а потым, калі ўсім стала зразумела, што за шляхетнасцю і ганарыстасцю пана нічога больш няма, — пагарду. паўлінка разумее, што не так лёгка перамагчы бацькаву волю, калі ісці напралом. таму яна скарыстоўвае іншы шлях: спачатку паказвае ўсім, хто такі на самой справе пан быкоўскі, а потым сама выбірае свой лёс. сапраўды, колькі смеху выклікаюць у чытача тыя сцэны, дзе пан быкоўскі вучыць паўлінку "панскім" танцам, або дзе пана памылкова прымаюць за выкрадальніка паўлінкі. у я. купалы гэта зусім не смех дзеля смеху. вобразам паўлінкі аўтар сцвярджае высокую чалавечую годнасць простых людзей; сцвярджае, што шляхетнасць — гэта стан душы чалавека, які не атрымаеш у спадчыну разам з родавым маёнткам. п'еса, напісаная на пачатку xx ст. , ужо мела сваіх папярэднікаў. "быкоўскія" свайго часу востра крытыкаваліся ў "пінскай шляхце" в. дуніна-марцінкевіча, "модным шляхцюку" к. каганца. я. купала ў вобразе быкоўскага змог настолькі ўдала акумуляваць і сінтэзаваць адмоўныя рысы літаратурных герояў ранейшых твораў, што вобраз адольфа быкоўскага стаў сімвалічным, а яго прозвішча і імя ператварылася з уласнага ў агульнае, назыўное. надеюсь
Спасибо
Популярные вопросы