6. Прачытайце тэкст. Вызначце яго асноўную думку. Што робіць чалавека чалавекам? Чаму
ёсць немцы, англічане, французы? Пра нем-
ца мы кажам педант, пра англічаніна
пыхлівы, пра француза рамантык. Чаму
немец — немец, а паляк — паляк? Бо існуе
культура. Яна робіць з чалавека і немца, і француза, і беларуса. А культура
тыя самыя матэрыяльныя і не-
матэрыяльныя здабыткі, якія належаць аднаму народу, адной краіне.
Мова найперш. Традыцыі. Традыцыі будаўніцтва і гуляння вясел-
ляў. Традыцыі сустрэчы гасцей і заляцанняў да дзяўчат. Традыцыі
дзяржаўных свят і пахаванняў. Ведаеце, беларусы — адна з тых на-
цый, якія з асаблівым трапятаннем ставяцца да сваіх продкаў. У на-
шым народным календары ажно некалькі дзён ушанавання памер-
лых. У нас найбольш багатыя звычаі гуляння вяселляў, хрэсьбін.

@ Падрыхтуйце паведамленне пра беларускія традыцыі. Праілюструйце іх прыкладамі з энцыклапедыі «Культура Беларусі».

!​

тем,что сложные переплетения характеризуются наличием трех или четырех систем нитей, например, двух систем нитей основы и одной или двух .

в а д з я н і к

            паводле старадаўніх павер’яў беларусаў вадзянік – уладар вадаёмаў,  жывых істотаў у іх.

            вадзяніка звычайна ўяўлялі ў выглядзе старога з зялёнай барадой,  доўгімі валасамі, расплывістым тварам, укрытага водарасцямі і цінай. лічылі, што вадзянік жыве ў вірах рэк, асабліва каля млыноў, на дне азёр, крыніц,  глыбокіх кадлодзежаў. яму прыпісвалі рух і памутненне вады, пару над ёй,  разлівы рэк, псаванне ўных прылад, разбурэнне плацін, гібельлюдзей і  жывёл у вадзе.

            у цыкле “у зачарованым царстве” знаходзім адзін верш, прысвечаны воднаму ўладару

(верш   “ вадзянік ”):

сівавусы, згорблены, я залёг між цінай

і   і грэюся – сплю на дне ракі.

твар травой аблутана, быццам павуцінай,

за сыпаюць грудзі мне жоўтыя пяскі.

          над вадой ля берага ціха спіць асока,

          ды лаза зялёная жаліцца-шуміць,

          хвалі ціха коцяцца і бягуць далёка,-

          і усё навокала сном адвечным спіць. (14)

            вадзянік – стары, сівы, згорблены, ляжыць на дне ракі, увесь аблытаны цінай і засыпаны пяскамі. старасць на дазваляе яму падняцца, агледзіць свае ўладанні і ён прытаіўся на самым днішчы.  нямоглы, здаецца, ён баіцца ўсякага шуму ці з’явы, што могуць парушыць яго шматгадовы пакой. ён нікога няздольны пакрыўдзіць.

            вельмі падобны вобраз вадзяніка малюе м.багдановіч у вершы  “асенняй ночай”, што не ўвайшоў у нізку “ у зачарованым царстве”:

…спакойна мне тут пад вадою:

      залёг я ля млына на дне;

      апруся ля кола рукою,-

      млын казку старую пачне.

              кругі завіруецца жорнаў,

              трасецца хадырна сцяна;

              а думы – як колас без зёрнаў,-

              усё мяне цягне да сна.

беспамятна колы піхаю;

хілюся да дна галавой –

і ўжо я драмлю, засыпаю

пад шум непагоды глухой. (15)

            вадзяніку ўтульна адпачываць пад вадой ля млына, што ўкалыхвае яго сваёй адвечнай песняй і стары кладзе галаву на мяккае дно і засынае.  у яго няма клопатаў. ён не здзяйсняе ні дрэнных, ні добрых учынкаў. адзінае яго справа – спаць пад млынам. 

            такім чынам, у вершах м.багдановіча паўстае вобраз старога, нямоглага вадзяніка, няздольнага кіраваць сваім царствам.

рот, ты, паслухая, братка, шакаладка

кажется так!