Агні кахання - вечныя агні сачыненне

  у сённяшні час павышаецца цікавасць да ўнутранага стану чалавека і пазнання   яго пачуццёвага жыцця. 

  тэма кахання заўсёды хвалявала людзей. вакол яе заўсёды вяліся спрэчкі. аб яго загадкавасці і немагчымасці поўнага вызначэння гаварылі старажытныя паэты, філосафы, асветнікі, паэты і пісьменнікі ўсіх гістарычных эпох і ўсіх нацыянальнасцей. каханню прысвечаны самыя душэўныя радкі. з дапамогай кахання асвятляецца прыгажосць чалавечага жыцця і адносін.

    каханне называюць здольнасцю ахвяраваць сабою дзеля каханага;   уменнем аддаваць і не браць; жаданнем зрабіць любімага чалавека  шчаслівым; энергіяй жыцця;   хваробай сэрца; вогненнай ракой. шэраг азначэнняў кахання можна  доўжыць, і ўсе яны не вычарпаюць тую вялізную палітру значэнняў і адценняў гэтага вялікага па сэнсавым аб’ёме слова.

у сучаснай беларускай паэзіі тэма кахання займае важнае месца. цяжка знайсці   цяпер паэта-мастака, які не звярнуўся б да гэтага боскага пачуцця. аднак сярод іх зараз не так шмат майстроў, якія ўсё жыццё верныя тэме кахання і стварылі шэдэўры. важна тое, што сапраўдны мастак заўсёды павінен быць арыгінальным.

для сучаснай любоўнай лірыкі характэрны свежыя матывы і напрамкі. адным з такіх напрамкаў з’яўляецца інтымная лірыка.пачуццёвыя адносіны паміж мужчынам і жанчынай – гэта свайго роду аснова быцця, крыніца жыцця. каханне здольна запаліць агонь ў душы кожнага чалавека і гэты агонь будзе гарэць ўсё жыццё, асвятляючы духоуные сцежкі чалавека.але яно нясе не толькі радасць і шчасце, а часам – гора, сум,   смутак і расстанне.

як абвяшчае шматвяковая народная мудрасць,каханне – гэта не толькі ап’яняльны дурман, але і перажыванні. таму ў любоўнай лірыцы пераважаюць такія матывы, як смутак і сум, расстанне, страта каханага. сапраўды, крыўды ці хвілінныя растанне з каханым чалавекам астаўляе ў душы ў кожнага горкі смутак, расчараванні. таму ў беларускай літаратуры нямала твораў, гераіні якіх, праходзячы праз цяжкія  выпрабаванні, захавалі на ўсё жыццё першае нясмелае юнацкае пачуццё.

для развития национальной культуры мы должны интересоваться своей культурой и много нового ..и этим мы сможем развить свою  национальную культуру.

в а д з я н і к

            паводле старадаўніх павер’яў беларусаў вадзянік – уладар вадаёмаў,  жывых істотаў у іх.

            вадзяніка звычайна ўяўлялі ў выглядзе старога з зялёнай барадой,  доўгімі валасамі, расплывістым тварам, укрытага водарасцямі і цінай. лічылі, што вадзянік жыве ў вірах рэк, асабліва каля млыноў, на дне азёр, крыніц,  глыбокіх кадлодзежаў. яму прыпісвалі рух і памутненне вады, пару над ёй,  разлівы рэк, псаванне ўных прылад, разбурэнне плацін, гібельлюдзей і  жывёл у вадзе.

            у цыкле “у зачарованым царстве” знаходзім адзін верш, прысвечаны воднаму ўладару

(верш   “ вадзянік ”):

сівавусы, згорблены, я залёг між цінай

і   і грэюся – сплю на дне ракі.

твар травой аблутана, быццам павуцінай,

за сыпаюць грудзі мне жоўтыя пяскі.

          над вадой ля берага ціха спіць асока,

          ды лаза зялёная жаліцца-шуміць,

          хвалі ціха коцяцца і бягуць далёка,-

          і усё навокала сном адвечным спіць. (14)

            вадзянік – стары, сівы, згорблены, ляжыць на дне ракі, увесь аблытаны цінай і засыпаны пяскамі. старасць на дазваляе яму падняцца, агледзіць свае ўладанні і ён прытаіўся на самым днішчы.  нямоглы, здаецца, ён баіцца ўсякага шуму ці з’явы, што могуць парушыць яго шматгадовы пакой. ён нікога няздольны пакрыўдзіць.

            вельмі падобны вобраз вадзяніка малюе м.багдановіч у вершы  “асенняй ночай”, што не ўвайшоў у нізку “ у зачарованым царстве”:

…спакойна мне тут пад вадою:

      залёг я ля млына на дне;

      апруся ля кола рукою,-

      млын казку старую пачне.

              кругі завіруецца жорнаў,

              трасецца хадырна сцяна;

              а думы – як колас без зёрнаў,-

              усё мяне цягне да сна.

беспамятна колы піхаю;

хілюся да дна галавой –

і ўжо я драмлю, засыпаю

пад шум непагоды глухой. (15)

            вадзяніку ўтульна адпачываць пад вадой ля млына, што ўкалыхвае яго сваёй адвечнай песняй і стары кладзе галаву на мяккае дно і засынае.  у яго няма клопатаў. ён не здзяйсняе ні дрэнных, ні добрых учынкаў. адзінае яго справа – спаць пад млынам. 

            такім чынам, у вершах м.багдановіча паўстае вобраз старога, нямоглага вадзяніка, няздольнага кіраваць сваім царствам.