5-тапсырма. Мәтінді оқып, негізгі мәселені анықтаңыздар. Бұл мәселе қай мәтіндегі оймен сәйкес келеді?
Мұхиттар шектен тыс балық аулаудың, ластанудың және жылдан-жылға күшейіп бара жатқан климат өзгерісінің әсерінен зиян шегуде. Осыған байланысты мұхит мамандары мен табиғат қорғаушылары бірігіп, Америка теңіз суларының соңғы таза жерлерін сақтап қалу жолдарын іздестіруде. Олар Ұлыбританиядағы Кашестен Алясканың Алеут аралдарының батысындағы суық судағы коралл тоғайларына дейін, одан Сан-Диегоның Кортес және Таннер жағалауларына дейін АҚШ теңіз қорығын құруды көздейді. Бұл мұхиттарды сақтап қалу және қалпына келтіруге арналған дүниежүзілік жүйеге ұласады.
«Теодор Рузвельт заманынан бері 1200-ден астам теңіз қорығы құрылды, қазір ол АҚШ суларының төрттен біріне жетті. Алайда олар теңіз және мұхит тіршілігінің күрт төмендеуін тоқтата алған жоқ», – дейді мұхит маманы. Қорғалатын сулардың басым бөлігінде балық аулауға немесе басқа бір пайдалы заттар алуға рұқсат етілген.
Барак Обама тарихи немесе ғылыми маңызы бар қоғамдық орындарды қорғауға мүмкіндік беретін «Көнелік актісі» бойынша бұл мәселені екі жерде іске асыруға талпыныс жасады. Біріншіден, Гавайдың солтүстік-батысындағы Папаханаумокуакеа ұлттық теңіз монументі ауданын 4 есе ұлғайтып, 1,5 миллион шаршы шақырымнан астам ауқымға жеткізді. Бұл – жойылуға айналған көк киттер мен итбалықтар, тунецтер мен акулалар секілді ең мықты жыртқыштар, сонымен қатар ғаламдық жылыну кезінде сақталып қалу ықтималдылығы жоғары, Қиыр солтүстікке ең жақын орналасқан әрі ең таза коралл рифтері қорғалатын қауіпсіз жер.